مقاله – نیاز سنجی مهارتهای مدیریتی روسای کلانتری های تهران بزرگ- قسمت ۴

منابع
فارسی
انگلیسی
ضمائم
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱- نقش ها، مهارت ها و فعالیت های مدیر ۲۰
جدول ۲-۲- صفات و اخلاق کارگزاران از منظر امام خمینی ۲۱
جدول ۲-۳- مهارت های مدیران طبق مدل کتز ۷۰
جدول ۳-۱- طیف لیکرت برای دو پرسشنامه تحقیق ۷۶
جدول ۳-۴- سؤالات مربوط به متغیرها و ضریب پایایی پرسشنامه مهارت های چهارگانه رؤسای کلانتری ها ۷۸
جدول ۴-۱- توزیع درجه رؤسای کلانتری ها به تفکیک مدرک تحصیلی ۸۲
جدول ۴-۲- توزیع وضعیت سابقه خدمت به تفکیک درجه ۸۳
جدول ۴-۳- توزیع وضعیت سنی رؤسای کلانترها به تفکیک درجه ۸۳
جدول ۴-۴- میانگین نمره مهارت های فنی ۸۳
جدول ۴-۵- میانگین نمره مهارت های انسانی ۸۴
جدول ۴-۶- میانگین نمره مهارت های ادراکی ۸۴
جدول ۴-۷- میانگین نمره کل مهارت های مدیریتی ۸۴
جدول ۸-۴- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین انواع مهارت ها و سابقه خدمت ۸۵
جدول ۹-۴- نتایج آزمون ANOVA جهت مقایسه میانگین نمره مهارت‌های مدیریتی به تفکیک مقاطع تحصیلی ۸۶
جدول ۱۰-۴- آزمون آنالیز واریانس یکطرفه ۸۶
جدول۱۱-۴- نتایج آزمون توکی جهت مقایسه دو به دو میانگین گروه‌ها بر اساس مقاطع تحصیلی ۸۷
جدول ۱۲-۴- نتایج آزمون ANOVA جهت مقایسه میانگین نمره مهارت‌های مدیریتی براساس درجه ۸۷
فصل اول
کلیات و مفاهیم پژوهش
۱-۱- مقدمه
هر سازمان و نهادی اعم از دولتی یا خصوصی برای رسیدن به اهدافی ایجاد شده است و تمام سعی و تلاش مدیران آن نیز در راستای نیل به اهداف تعیین شده آن سازمان یا نهاد می‌باشد. همه مشاغل مدیریت مستلزم کاربرد مهارت‌هاست. گرچه در انجام دادن بعضی از وظایف، مهارت‌های چهارگانه لازم و ملزوم یکدیگر به نظر می‌رسند، با وجود این ارزش نسبی آنها در سطوح و رده‌های مختلف مدیریت فرق می‌کند. رؤسای کلانتری به مهارت‌های قابل ملاحظه‌ای نیاز دارند زیرا که وظایف آنها غالباً ایجاب می‌کند که زیردستان خود را راهنمایی کنند یا آموزش دهند. کلانتری از جمله یگان های انتظامی بی همتا است که می‌تواند با سرعت، صحت و دقت در عملکرد خود مطالبات مردم را در شرایط کنونی پاسخ دهد کلانتری حساس‌ترین یگان انتظامی می‌باشد که مأموریت ارایه خدمات تشخیصی را، در هنگام اوج هیجانات منفی شهروندان در تمامی ساعات شبانه روز به عهده داشته و عزت و سربلندی را برای سازمان، نظام، احساس آرامش و امید را برای هم وطنان به ارمغان آورده و چنانجه به علت ناتوانی غیر عمد پرسنل، ناشی از عدم کنترل و نظارت مدیران و کمبود مهارت دانش، بینش و تجربه باشد، موجب دلسردی و ناامیدی مردم را از نخستین دستگاه عدالت کیفری، به وجود می‌آورد. اما، در صورت سوء نیت پرسنل، در ارایه خدمات مطلوب محوله، به علت حساسیت شغلی، موجی از بدبینی، نفرت، یأس و بی تفاوتی به نظام مقدس اسلامی را در دراز مدت به دنبال خواهد داشت.
در مدیریت سازمان‌ها، تأکید بر مهارت‌های مدیریتی کارکنان اولویت ویژه‌ای پیدا کرده است که در نیروی انتظامی با توجه به وظایف و مأموریت های حساس و متعدد از اهمیت ویژه ای برخوردار که این ضرورت در کلانتری ها که به عنوان تریبون ناجا هستند از اهمیت مضاعفی برخوردار است. و رؤسای کلانتری ها جهت انجام وظایف نیازمند مهارت های هستند که در این تحقیق به مهارت های مدیریتی پرداخته می شود.
۲-۱- بیان مسئله
بشر از ابتدای خلقت و بعد از برطرف نمودن نیازهای اولیه، به دنبال امنیت فردی و در نهایت امنیت جمعی بوده است. هنگامی که پا به عرصه زندگی اجتماعی گذاشت، احساس نیاز به امنیت فردی و گروهی، آنان را به سمت تشکیل گروه های مدافع اجتماع سوق داد. در پی بسط و گسترش اجتماعات، نیاز به برقراری نظم، امنیت و جلوگیری از تعدی افراد به یکدیگررا دو چندان گردید، هم اکنون در هر کشوری جهت برقراری نظم و امنیت از سازمانی به عنوان پلیس استفاده می‌گردد. از آنجائی که نیروی انسانی مهم ترین رکن هر سازمان را تشکیل می دهد. (سعادت، ۱۳۸۱) و سازمان ها با وجود آن شکل می‌گیرند و موفقیت آن سازمان در گرو توجه به نیروی انسانی می باشد. سازمان پلیس جهت سهولت و بهبود روش‌ها و ارتقاء کارایی، سازمان خود را از شاخه‌های تخصصی متفاوتی تشکیل داده که در این بین، کلانتری ها از جایگاه ویژه ای در پیشگیری از وقوع جرایم و تأمین نظم و امنیت و خصوصاً خدمت رسانی و رسیدگی به امور مردم برخوردار می‌باشند. کلانتری‌ها به عنوان قلب نیروی انتظامی و نخستین نهاد دستگاه عدالت کیفری می‌باشند که برابر قانون مجاز به برخورد مستقیم با جرایم مشهود بوده و در جرایم غیر مشهود با دستور مقام قضایی به عنوان ضابط اقدام می نمایند . با توجه به وظایف و ماموریت های متعدد و حساس پلیس بالاخص کلانتری‌ها که بیشترین ارتباط را با احاد مردم داشته و با افرادی با افکار و عقاید و خصوصیت‌های خاصی برخوردار بوده و می‌بایست از مهارت‌های چندگانه ای برخوردار باشند. بنابراین علاوه بر پرسنل کلانتری‌ها که باید، دارای مهارت های متعددی باشند، رؤسای کلانتری به دلیل حساسیت‌های شغلی می بایست از میان افسران با تجربه و آگاه و دارای مهارت های ویژه ای تعیین گردند. با بررسی‌های به عمل آمده و براساس تجربیات محقق و مشاهداتی که در طول سال های اخیر داشته است، به نظر می رسد در انتصاب رؤسای کلانتری ها در تهران بزرگ همه ابعاد و مهارت هایی که با ید برای چنین مسوولیتی مورد توجه باشد، مدنظر قرار

نگرفته و انتخاب‌ها بر مبنا و اصول علمی و یک قاعده کلی و اساسی صورت نمی‌گیرد. که این امر می‌تواند بر کارآیی کلانتری ها تأثیرگذار باشد. نظر به اینکه در شکل گیری و پیشبرد رسالت و اهداف سازمانی مهارت‌های مدیران یکی از عوامل اصلی است. لذا شناسایی این مهارت ها مورد توجه است که در این تحقیق مهارت های روسای کلانتری طبق نظریه کتز مورد مطالعه قرار می گیرد. مهارت‌های فنی؛ انسانی؛ و اداراکی عبارت است از توانایی هایی که الزاماً ذاتی نبوده و قابل پرورش است و در انجام وظیفه مشخص و نه در توانایی بالقوه مدیر انعکاس می یابد (کتز، ۱۹۷۴: ۵۱).
با وجود تلاش‌های صورت گرفته پیرامون انتخاب افراد دارای مهارت، هنوز هم فرماندهان و مدیران دغدغه این مهم را دارند که مهارت های مورد نیاز رؤسای کلانتری را شناسایی نمایند که در این پژوهش سعی شده به صورت دقیق بررسی گردد که رؤسای کلانتری باید دارای چه ویژگی‌ها و مهارت هایی باشند تا بتوانند به درستی مسوولیت خطیری را که به عهده دارند به انجام برسانند. که در این پژوهش با طرح این مسئله که مهارت‌های مدیریتی مورد نیاز رؤسای کلانتری ها کدامند؟ به آن پرداخته و مورد بررسی قرار می گیرد.
۳-۱- ضرورت و اهمیت
نیاز به داشتن مهارت های مدیران برای رؤسای کلانتری از ضرورت‌های امروز ناجاست تا بتواند در انجام وظایف و تعامل با مردم به عنوان پلیس اجتماع محور مورد استفاده قرار بگیرد. اجرای قانون-رعایت اخلاق اسلامی- کاهش هزینه های سازمانی و اداری، انتخاب مناسب ترین فرد برای تصدی اداره امور کلانتری لذا پژوهش حاضر برآن است تا اینکه بتواند برمبنای آن فرماندهان و مسئولان و افراد توانمند را به مسئولیت کلانتری بگمارد و آموزش‌ها نیز بر مبنای نیاز کاربردی جهت گیری و خدمات بهتر و سریع تر به مردم ارائه گردد. در حال حاضر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران جهت برقراری نظم و امنیت داخلی، عهده دار حساس‌ترین، پیچیده‌ترین و پرمسئولیت ترین مأموریت‌ها و وظایفی است که از سوی قانونگذار در قوانین موضوعه متعدد به ویژه در ماده چهارم قانونی نیروی انتظامی، پیش بینی نموده است. لذا موفقیت و عدم موفقیت ناجا در اجرای دقیق مأموریت ها ارتباط مستقیمی با حمایت سرمایه اجتماعی دارد. در ساختار نیروی انتظامی بعد از فرماندهی و ستاد، پلیس‌های تخصصی ایفای نقش می‌نمایند. در بین پلیس‌های تخصصی پلیس پیشگیری به دلیل داشتن سرزمین استحفاظی و هم چنین ارتباط مستقیم با مردم و حضور اولیه در وقوع جرایم از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد در خصوص جذب و دفع سرمایه های اجتماعی به جرأت می‌توان اذعان نمود، اهمیت هیچ پلیس تخصصی به حساسیت وظایف پلیس پیشگیری (کلانتری ها) نمی باشد. از نگاه دیگر، اگر بخواهیم فرایند رسیدگی به جرایم را از زمان وقوع تا رسیدگی و اجرای احکام قضایی بررسی نماییم، که این ضرورت مهارت های پلیس را را در برخورد با مردم و مجموعه دادگستری کشور دو چندان می نماید. علاوه بر موارد مطرح شده، آنچه که ضرورت این تحقیق را بیشتر می کند انتظار مقام معظم رهبری از ناجا برای افزایش قابلیت‌ها، انگیزه، کارآمدی، تدین و شایستگی فرماندهان و مدیران این نیرو است. ایشان در دیدار فرماندهان عالی ناجا در تاریخ ۲/۲/۱۳۸۶، ضمن تأکید بر کادر سازی در نیرو وخطاب به مسئولین ناجا فرمودند: “مسئله کادر سازی را جدی بگیرید؛ افراد مؤمن، افراد نیرومند و افراد با انگیزه تربیت کنید، آنها را شناسایی کنید و بالا بکشید. برکشیدگان شما از سطوح مختلف به سطوح بالا این طور خصوصیاتی داشته باشند؛ هم مؤمن باشند، هم پرانگیزه باشند، هم توانایی کار داشته باشند.” لذا علیرغم مطالعات صورت گرفته که در ارتباط با این موضوع صورت گرفته است تاکنون به طور مشخص و صریح و تخصصی به این موضوع پرداخته نشده که محقق با عنایت به اهمیت موضوع مهارت های مدیریتی مدیران موضوع نیاز سنجی مهارت های مدیریتی رؤسای کلانتری را در دستور کار قرار داده تا بتواند راهکارهای لازم را در این زمینه پیشنهاد نماید.
۴-۱- اهداف تحقیق
۴-۱-۱- هدف اصلی
شناخت مهارت های مدیریتی مورد نیاز رؤسای کلانتری ها به منظور انتخاب رؤسای ماهر و یا ارایه آموزش های مهارتی مورد نیاز
۴-۲-۱- اهداف فرعی
شناخت مهارت های فنی مورد نیاز رؤسای کلانتری فاتب.
شناخت مهارت های انسانی مورد نیاز رؤسای کلانتری فاتب.
شناخت مهارت های ادراکی مورد نیاز رؤسای کلانتری فاتب.