لیست کاملی از کلمات و اصطلاحات خودمانی و عامیانه قسمت 327

خرده حساب-طلب مختصر-دشمنی قبلی

جنس بد بیخ ریش صاحبش-کالای بد به فروشنده اش باز می گردد

چاتمه-چند تفنگ که یه صورت ضربدر به هم تکیه داده اند

تنه خوردن-وارد شدن فشار تنه ی کسی به تن کس دیگر

رو به راه شدن-آماده و مهیا شدن

پر در آوردن-بسیار خوشحال و سبکبال شدن

تخت و تبارک-با آسودگی خیال

از پشت خنجر زدن(به نامردی به کسی آسیب رساندن یا او را از پای در آوردن)

به خون کسی تشنه بودن-کینه ی کسی را سخت در دل داشتن-با کسی سر جنگ داشتن

زدن به سیم آخر-آخرین چاره را به کار بردن حتا اگر به ضرر باشد-خود را به لاقیدی زدن و به عاقبت کار نیاندیشیدن

الم‌شنگه-هیاهو-آشوب-جنجال-داد و قال

به لج انداختن-به لجاجت انداختن

پلاسیده-پژمرده-چروکیده

زاچ-زائو

 

زبان کسی را موش خوردن-سکوت کردن-با وجود ضرورت سخن نگفتن

این تو بمیری از آن تو بمیری‌ها نیست-از این گرفتاری به‌سادگی دفعات پیش رها نمی‌توان شد

اوا خواهر(مرد زن‌نما، مردی که علائق زنانه دارد)

خوشمزگی-شوخی کردن-بذله گفتن

دستبوس-زیارت-دیدار-شزفیابی

رو شور-سفیداب
حاجی-به زیارت مکه رفته-نوعی خطاب عام

آب مریم(شیره‌ی انگور، عصمت و طهارت)

اهل عمل-کسی که کم‌تر حرف می‌زند و بیش‌تر عمل می‌کند

جیب کَن-کسی که کارش اخاذی و تلکه است-کسی که دیگران را می دوشد

جان کُرد کردن-سخت گیری کردن-مقاومت کردن

از سفیدی ماست تا سیاهی زغال-همه و همه چیز
 

از دماغ کسی در آمدن-شادی و نشاطی را با اندوه و رنج تاوان دادن

 

آبکش کردن(سوراخ سوراخ کردن)

دلپخت-پختن مغر چیزی

بیرون زدن-ناگهان از جایی بیرون رفتن

دشت-فروش اول کاسب-نخستین پول دریافتی کاسب

دست پاچگی-شتاب زدگی-اضطراب

آدم مقوایی(بی‌اراده، کسی که هیچ‌کاری نمی‌کند)

اُس و فُس-اصل-مایه-چهارستون بدن
بالای منبر رفتن-پر گویی کردن

ابرو پاچه‌بزی-دارای ابروی پهن و پرمو-ابرو قجری

از بی‌کاری مگس پراندن-بی‌کار و بدون سرگرمی ماندن

خستگی در کردن-استراحت کردن

چسبیدن خِر کسی-گریبان کسی را گرفتن و به اصرار چیزی خواستن

جیره بندی-سهم بندی

جیز-اسم صوت در زبان کودکان به معنی سوختن
از هفت دولت آزاد بودن(شاد و آزاد بدون نگرانی از قضاوت دیگران زندگی کردن)

پیاده-کنایه از آدم کم مایه و بی تجربه

خُل و چل-مثل دیوانه ها-ساده لوح

خارج از محدوده-بیرون از شهر که شامل خدمات شهرداری نمی شود

جان من و جان شما-سوگند به جان من و شما

 

 

ریزه خورده-خرده ریزه-وسایل کم بهای خانه

زار-کوتاه شده ی هزار برای ریال

تلقین گفتن-مسائل دینی که بر سر گور کسی می گویند
روغن داغ-روغن گداخته
آکَل-آقای کربلایی

بالا آمدن دل و روده-به حالت تهوع افتادن

 

خوردن بلا به جان-اصابت بلا با جان

دماغ-حال و حوصله-رغبت-علاقه-کبر و خودپسندی-مُف-خلط بینی

اسباب‌چینی-دسیسه‌چینی-توطئه‌چینی

خاک کردن-دفن کردن-در گور نهادن-پشت حریف را در کشتی به زمین رساندن

آبِ کبود-آسمان

حلال واری-نگا. خلال وار

بار آوردن-تربیت کردن-ایجاد کردن-تولید کردن-نتیجه دادن-سبب شدن

آب و رنگ(طراوت و شادابی)

 

آینه‌ی کسی بودن(یکسره از کسی تقلید کردن)

بی بته-بی اصل و نصب-بی پدر و مادر

با دم خود گردو شکستن-سخت شادمان و خوشحال بودن

دردر کردن-چو انداختن-شایع کردن

انگشت‌نگاری(ثبت کردن اثر خطوط روی انگشتان برای شناسایی در آینده)

تاج گل به سر کسی زدن-کار نیکی در حق کسی کردن

خدا گرفتن-به عذاب خدا گرفتار شدن-بدبخت شدن
دو آمدن-دور برداشتن-شاخ و شانه کشیدن-قیافه گرفتن

به درد بخور-مفید-چیز یا کسی که سودمند باشد

تنگ بودن وقت-دیر شدن

 

حساب-هزینه-مخارج-میزان طلب

افسرده‌بیان-بی‌هوده و بی‌مزه‌گو

ارزانی-بخشیدن-دادن

چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن
چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند
آب برداشتن-هدف دیگری در پس کاری وجود داشتن
بغداد خراب-شکم گرسنه

حق البوق-رشوه

در گوش کسی یاسین خواندن-اندرز بی هوده دادن-نصیحت کردن به کسی که نشنود

جود بازی درآوردن-ننه من غریبم بازی درآوردن-از امری که ترسناک نیست اظهار وحشت کردن

پدر سوخته-بد سرشت-بسیار زرنگ و رند
پُخت-هر نوبت از پختن

داغ و درفش کردن-مجرمی را برای اقرار کردن داغ کردن

ریغماسی-ضعیف و مردنی-مریض و کم مقاومت

چو انداختن-شایعه پراکندن

اَخ (به زبان کودکان)(بد، بدطعم)

 
حق القدم-پای مزد-پای رنج-حق ویزیت پزشک

جلودار کسی بودن-از پس کسی بر آمدن-مانع کسی شدن

دردسر تراشیدن-ایجاد زحمت و گرفتاری کردن

پارتی بازی-حزب بازی-انجام کار از طریق سفارش و توصیه

 
 

زن ِ سفری-زن فاسد و بی عفت

پشت کار داشتن-داشتن نیرویی که انسان را به پایان دادن کار وا می دارد

خدا کند-ای کاش

پیزه شُل-آن که شکمش روان باشد-ضعیف-سست

حرف گوش کردن-حرف شنوی داشتن

حال آوردن-به هوش آوردن-از ناراحتی بیرون آوردن-کتک زدن

پالان کسی را لوخ کردن-به قصد فریب از کسی تعریف کردن
اهل کاری بودن-وارد بودن در کاری

حساب کسی را رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

خشکه-مزد نقدی بدون غذا و لباس-غذای بدون پخت-لباس بدون دوخت

تشنه ی چیزی بودن-یه چیزی سخت اشتیاق داشتن

تَفت دادن-کمی سرخ و برشته کردن-بی روغن حرارت دادن

بزن بزن-زد و خورد شدید-کتک کاری

چرکتاب-پارچه ای با رنگ خاکستری یا قهوه ای که چرک را زود نشان نمی دهد

رسانه-وسیله ی ارتباطی

پشه زدن-نیش زدن پشه

آفتابه‌دزد(دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند)

به هوس چیزی افتادن-مایل به چیزی شدن-به یاد چیزی افتادن و آن را خواستن
خاور زمین-قاره ی آسیا

دست به دهن-کسی که به اندازه ی مخارجش درآمد روزانه دارد-آدم کم درآمد و تهی دست

تظاهر نمودن-وانمود کردنف ظاهر سازی کردن

بد مست-کسی که هنگام مستی هرزه گویی کند و عربده بکشد

خرج دادن-مهمانی دادن در جشن های دینی یا ایام سوگواری

بازداشتی-زندانی موقت

پا سبک-مبارک قدم-جلف و سبک

خوش بیار-آن که کار و روزگار بر وفق مرادش می گذرد-خوش شانس
پشت چشم کسی باز ماندن-انگار نه انگار-برای کسی فرقی نداشتن

چار دستی-قمار چهار نفری

خارش گرفتن-به خارش افتادن بدن

زیر لفظی-هدیه ای که پس از بله گفتن به عروس می دهند

خس و خاش-آشغال-خس و خاشاک

آب بردار-دوپهلو-کنایه‌آمیز

 

دیدن کردن-عیادت کردن-زیارت کردن-ملاقات کردن

در دهان را چفت کردن-خاموش شدن-رازداری کردن

 

پلیتیک زدن-سیاست به کار بردن

دور از شما ب-لانسبت

تحت اللفظی-کلمه به کلمه

اما(اشکال‌تراشی، ایجاد شبهه)

ریختن مو-سخت وحشت کردن

جزاندن-آزار و اذیت کردن
از صرافت چیزی افتادن-از انجام کاری منصرف شدن
روده درازی کردن-پر حرفی کردن-وراجی کردن

 

آن‌ها را خانم زاییده، ماها را کلفت؟-چرا آن‌ها را بر ما ترجیح می‌دهند؟ چرا به ما اجحاف می‌کنند؟

از ترس مار توی دهان اژدها رفتن(از باران به ناودان پناه آوردن)

 
زار زدن-سخت گریه کردن

زار زدن لباس به تن-ناجور و نامناسب بودن لباس

آتش به گور کسی باریدن(پس از مرگ دچار عذاب شدن)

آب (ها) از آسیاب افتادن(فرو نشستن هیاهو، از یاد رفتن ماجرا)

آفتاب لب بام-پیری نزدیک به مرگ
از مرحله پرت بودن(یکسره بی‌اطلاع بودن)

زننده-زشت-نامطبوع-نفرت انگیز

پیداش شدن- آفتابی شدن-ظاهر شدن

دوره ی آخرالزمان-روزگار آشفته و پر ظلم و فساد

آفتاب به آفتاب-هر روز

ترید- تلیت
پا گشا-نخستین دعوت خویشاوندان از عروس و داماد

دسته چاقو نشستن-نشستن روی دو پا و بغل کردن دو رانو-چمباتمه نشستن

 
باریک-دقیق-حساس

زدن به چاک-در رفتن-جیم شدن

تازه به دوران رسیده-نو کیسه-کسی که تازه به ثروت یا به جایی رسیده است

آب در جگر داشتن(توانایی مالی داشتن)

بریدن پای کسی-دوباره به جایی نرفتن-دوباره کسی را راه ندادن
خفت انداختن-تنگ کردن-در تنگنا قرار دادن

دلپُری-عقده ی دل-خشم و کینه ی انباشته شده

تیر در کردن-تیراندازی کردن

الف کوفی-چیز کج-آلت تناسلی

 

باهاس-باید-بایست
تفنگ کشیدن روی کسی-با تفنگ به سوی کسی نشانه گرفتن
حشری-شهوت ران-پر شهوت

دست بردار-دست بردارنده-ترک کننده

رضا شدن-راضی شدن

حوصله ی سر خاراندن نداشتن-گرفتاری و کار زیاد داشتن

چراغ باران-چراغانی

ترکمون زده-نوعی دشنام است. توهینی برای زاییدن یا خراب کاری

پول بالای چیزی دادن-پول دادن و چیزی را خریدن

ریز ریز کردن-کاملن خرد و کوچک کردن

تند رفتن-دور برداشتن-زیاده روی کردن-از حد خود تجاوز کردن

در هچل افتادن-دچار درد سر شدن-به درد سر افتادن

خیت کردن-شرمنده کردن-کنفت کردن-بور کردن

انگشت روی چیزی گذاشتن-موضوعی را مورد توجه قرار دادن

افتادن به گردن کسی(به کسی تحمیل شدن)

از زبان کسی مو در آمدن(کنایه از فرط تکرار و بی‌نتیجه بودن سخنی است)

زدن به تخته-برای جلوگیری از چشم زخم و برای تعریف و تشویق گفته می شود

دم موشی-هر چیز باریک و دراز
بی باعث و بانی-بی کس و کار-بی سرپرست

دست شما را می بوسد-انجامش به عهده ی شماست

از آن نمد کلاهی به کسی رسیدن(بهره بردن از چیزی، نصیب بردن)

پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

پَتی-لخت-برهنه

 

رسیدگی کردن-سرکشی و وارسی کردن

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک

از زمین سبز شدن-ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن-به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن

باشگاه-محل گردهمایی گروهی برای ورزش-تفریح و از این قبیل

برگ برنده-ورقی که با آن بتوان بازی را برد-وسیله ی اثر بخش

چس نفسی-پر حرفی-روده درازی

آفتاب از مغرب درآمدن(روز قیامت، رویدادی شگرف پیش آمدن)

برفک-دانه های سفیدی که در دهان نوزادان پدید می آید-بخار یخ بسته-نقطه های سفید روی تصویر

دوندگی-سعی و کوشش

بو دادن-بوی بد دادن-مشکوک بودن

ادرار کوچک-شاش

تمام کردن-مردن

چله دادن-برای مراسم چهلم مرگ کسی غذا دادن

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار

برچسب-نوشته ای دارای مشخصات که آن را روی چیزی می چسبانند-اتیکت

تخم لق شکستن-فرصت دادن-رو دادن-کسی را به طمع انداختن

ترکه مرکه-زن لاغر و خوش اندام

 

دس دسی-خطابی همراه با دست زدن به کودکان نوپا

خراب کردن دختر-دختری را منحرف کردن
پیش و پس کار را نگاه کردن-جوانب کار را سنجیدن
تنوره زدن-چرخ زدن و گرد شدن

دستبرد زدن-دزدیدن-غارت کردن

پدر سوخته-بد سرشت-بسیار زرنگ و رند

جز و وز-اظهار عجز و ناراحتی-شرح غم و اندوه-صدای سوختن چیزی

آفتاب‌زردی-غروب آفتاب

رخت و پَخت-لباس ها-پوشاک

زیپ-نوعی بست ساخته شده از دو نوار دارای دندانه های فلزی یا پلاستیکی قابل درهم افتادن

چنگ مالی کردن-چیزی را زیاد دست مالی کردن

رو دست زدن-فریب دادن-خام کردن

بستری-خوابیده در بستر-بیمار

در تاریکی رقصیدن-در غیبت کسی رجز خواندن و ادعای بی خود کردن

تنبان درآر-بی حیا-دریده

به جا آوردن-شناختن

از سیر تا پیاز(همه چیز، با همه‌ی جزئیات)

اُرُسی(کفش)

تلخه-تریاک-سوخته

چم-رگ خواب-عادت مخصوص هر کسی
جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

دُم در آوردن-گستاخ شدن-پر رو شدن-جرات یافتن

تشریک مساعی-با کسی همکاری کردن
بد قدم-نامبارک-بد شگون

خاطره-یادگار

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

آفتابه‌دزد-دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند

به تته پته افتادن-به لکنت زبان افتادن

پابوسی-زیارت

افتاده-فروتن-متواضع

دست به ریش گرفتن-ضمانت و تعهد دادن

روی زمین سفت نشاشیدن-به مقاومتی بر نخوردن

در معامله را گذاشتن-در قال را گذاشتن

پاخان-پشت هم اندازی-سفسطه کردن

خدا نکرده-امیدوار این طور نباشد

تراشیده شدن-لاغر شدن

 

حرف توی دهن کسی خشک شدن-از سخن گفتن باز ماندن

از گردۀ کسی کار کشیدن(کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن)

رد گم کردن-اثر چیزی یا کاری را از میان بردن-گمراه ساختن-نظر کسی را از چیزی منحرف کردن

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

انداختن(فروختن جنس بنجل و ارزان به بهای گران، درست کردن)

آتش به گور کسی باریدن(پس از مرگ دچار عذاب شدن)

خوب-کافی-بسیار

به گُه کشیدن-بی اعتبار کردن-با توهین خوار و خفیف نمودن

زیر انداز-پارچه ای که زیر پای کسی یا زیر چیزی گسترانند
آمد نیامد داشتن-روی دادن واقعه‌ای که احتمال فرخنده و نحس‌بودن هر دو در آن هست

رودربایستی داشتن-ملاحظه کردن-پروا داشتن

روی کسی به زمین افتادن-شرمسار شدن به علت رد شدن تقاضا

زرت و زورت-زرت و پرت

خوش تراش-خوش اندام-خوش قد و بالا
چنگولک-سست و ضعیف

خبر چین-سخن چین-جاسوس

زیر کردن-کسی را زیر وسیله ی نقلیه گذاشتن که موجب آسیب یا مرگ او شود

تفنگ کمر شکن-تفنگی که از قنداق خم می شود

زیر پوش-جامه ی زیرین

آشنایی به روشنایی انداختن-پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن

آبِ دندان(حریف ساده)

دله-ظرف حلبی

به سر کشیدن-یکباره نوشیدن-بالا انداختن

رد کردن-برگردانیدن-پس دادن-رفوزه کردن-از سر باز کردن-پنهانی دادن-پنهانی عبور دادن

 

آسمان تا زمین(تفاوت بسیار)

تخم دو زرده-چیز بسیار عزیز و گرامی

 

از ریش کسی دست برداشتن-کسی را به حال خود گذاشتن

تخم نابسمل لا-حرام زاده

خوش حساب-خوش معامله-آن که بدهی خود را به هنگام بپردازد

تر تری-کسی که اسهال گرفته است

تار و تنبک-وسایل موسیقی-آلات ضرب و نوازندگی

افسرده‌بیان-بی‌هوده و بی‌مزه‌گو

آبِ سیاه-نیمه کوری

تو لاک خود رفتن-با کسی کاری نداشتن-توی عالم خود بودن

 

خیز برداشتن-جستن-آماده ی حمله شدن

دَم ِ پَر کسی رفتن-نزدیک کسی رفتن-به کسی پناه بردن

دست من و دامن تو-دستم به دامنت
جان کسی به نانش بسته بودن-بسیار خسیس بودن که حاضر باشد جان بدهد نان ندهد
زالو انداختن-کرم زالو به تن بیمار انداختن تا خون فاسد را بمکد
آب از گلو پایین نرفتن-غصه و ناراحتی شدید داشتن

 
بدک-نه چندان بد
زیش ریش-تار تار-از هم جدا شده

بای بسم الله-اول کاری-آغاز چیزی

ذاق و زوق-زن و بچه-سر و صدا و نق نق بچه
بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است